自治区农业厅规范执法促发展 强化监督保稳定
Terrorizm (lat. terror — qorq?n?sh, qorq?n?shl?) — siyasiy qars?laslard?, qars?las?lard? joyt?w yamasa qorq?t?w, xal?q ortas?nda hawl???w hám tártipsizlikler keltirip sh??ar?w maqsetindegi zorl?qsh?l?q háreketleri (táqip q?l?w, buz?w, girewge al?w, adam óltiriwshilik, partlat?w hám basqalar). Terrorizm jal??z tártip degi hám gruppal? terrorizm (mas, ekstremistik siyasiy toparlard?ń háreketleri s?yaql?) taypalar?a bólinedi. Siyasattan?wda mámleket terrorizmi túsinigi de qollan?lad? (diktatorl?q hám totalitar rejimlerdiń repressiyalar?). Terrorizm orta ásirlerden baslap barl?q region hám mámleketlerde ush?ras?p tur?an. B?raq ótken ásirdiń aq?rlar?nan on?ń jańa kórinisleri payda bold? (s?rt el mámleketleri hám húkimetleri bassh?lar?n, olard?ń diplomatik wákillerin óltiriw yamasa urlaw, elshixanalar, missiyalar, xal?q aral?q shólkemlerdiń binalard? partlat?w, aeroportlar hám vokzallarda jar?l?wlar júz beriw, hawa kemelerin al?p sha??l?s?w, adamlard? girewge al?w hám t.b). Xal?q aral?q terrorizm keń tarqal?p, terrorizm ayq?n siyasiy tús ala baslad?. Terrorsh?lar ay?r?m mámleketler húkimeti hám o?an jaq?n strukturalardan járdem alatu??n hallar júzege keldi. Olar tárepinen júz berip at?r?an j?nayatlard?ń social qáwiplilik dárejesi artt?. Terrorsh?lar qol?na yadrol?q, ximiyal?q, biologiyal?q qural túsip qal?w? qáwipi kúsheydi, elektron terrorsh?l?q payda bold?. Kóbinese terrorizm diniy ekstremizm, narkobiznes, separatizm menen baylan?sl?l???, partlat?p ketiwi gúzetile basland?.
Terrorizmge qars? gúresiw
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Terrorizmge qars? gúresiwdi kúsheytiw boy?nsha kópshilik mámleketlerde kóp tárepleme konvensiyalar hám n?zam aktleri qab?lland?.
ózbekstanda
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]ózbekstan Respublikas?nda " Terrorizmge qars? gúres tuwr?s?nda" arnawl? n?zam qab?lland? (2000-j?l 15 dekabr).
Terrorizmd? tayarlawda qatnasqan shaxs, eger ol húkimet shólkemlerine waq?t?nda xabar beriw yamasa basqa us?l menen salmaql? aq?betler júzege keliwiniń hám de terrorsh?lar maqsetleri ámelge as?r?l?w?n?ń ald?n al?w?a aktiv kómeklesken bolsa, eger bul shaxst?ń háreketlerinde j?nayatt?ń basqa quram? bolmasa, j?nayatl? juwapkerlikten azat etiledi[1].
Jáhánde
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]Iranda?? Cistan, Belujstan hám Bat?s ázerbayjan wálayatlar?nda úsh terrorislik gruppa joq etildi hám 21-mart kúni Saravanda?? teraktt? islegenler qamaw?a al?nd?. Cistan hám Belujstanda?? gruppa a?zalar? basqa mámlekette áskeriy tayarl?qtan ótken hám gruppa basl?ql???nda j?nayat islegen ?Jaysh al-Adl? terrorislik topar?na baylan?sl? bol?an. Gruppa jetekshisinen eki avtomat, son?ń menen birge, bomba tayarlaw ush?n baz? qural hám materiallar tab?l?an. Bayanatda on?ń ald?n náshebent nárseler sawdas? hám adam óltiriwshilik penen shu??llan?an? keltirilgen. Bat?s ázerbayjand? talan-taraj q?l?w hám terrorislik háreketlerdi ámelge as?r?w maqsetinde bast?r?p kirgen qurall? gruppa art?nan gúzetiw ámelge as?r?l?an hám Urmiya menen shegara qatar regionda?? qurall? dúgilisiwden keyin olardan ekewi óltirilgen, birewi bolsa qash?p ketken[2].
ádebiyatlar
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]- Karimov I. A., ózbekstan XXI ásir bosa?as?nda: qáwipsizlik, turaql?l?q shártleri hám rawajlan?w kepillikleri, Terrorizm, 1997;
- Karimov I. A., Terrorizm qáwipi tuwr?s?nda, Terrorizm, 2001; Karimov I., Watan?m?zd?ń paraxatsh?l?qt? hám qawipsizligi óz kúsh-qúdiretimizge, xalq?m?zd?ń aw?zbirshilikligi hám búgilmes sh?daml?l???na baylan?sl?. Terrorizm, 2004;
- Rajabova M, Diniy ekstremizm hám terrorizmge qars? gúres mashqalalar?, Terrorizm, 2003.
Derekler
[redaktorlaw | derekti redaktorlaw]- ↑ ózME birinshi tom 2001-j?l. Mirzayusuf Rustamboyev.
- ↑ ?Эронда учта террорчилик гуру?и й?? ?илинди?. Bugun.uz. 13-iyul 2021-j?lda túp nusqadan arxivlendi. Qarald?: 2021 йил 25 май. 2025-08-14 sánesinde Wayback Machine sayt?nda arxivlendi.
![]() | Bul maqalada ózbekstan milliy enciklopediyas? (2000-2005) ma?l?wmatlar?nan paydalan?l?an. |